Olejki zapachowe zazwyczaj stosowane są wprowadzenia lepszej atmosfery w pomieszczeniu, poprzez delikatną stymulację zmysłu węchu. Ciekawostką jest to, że aromaterapia wpływa na nastrój nie tylko poprzez pobudzanie zmysłu, ale też wywołując określone reakcje biochemiczne w mózgu. Zazwyczaj aromaterapia kojarzy się z relaksem i odprężeniem, jednak w zależności od tego jak dobierzemy olejki, efekt może być też energetyzujący i odświeżający umysł.
Aromaterapię można prowadzić nie tylko z rozprzestrzenianiem zapachu przy użyciu kominków i dyfuzorów, ale też podczas masażu z rozcieńczonymi olejkami eterycznymi. W zależności od wybranego olejku, efekty aromaterapii mogą być różne. Poniżej krótko opiszę kilka popularnych zapachów, które mają w literaturze dobrze udokumentowane działanie wpływające na nastrój i pracę układu nerwowego.
Lawenda
Jeden z najpopularniejszych zapachów w aromaterapii. Lawenda jest zdecydowanie odprężająca, świetnie nadaje się do stosowania w sypialni, by ułatwić zasypianie. Wpływ aromatu lawendy na poprawę nastroju przypisuje się ingerencji w aktywność układu serotoniny. Naukowcy przeprowadzali różne badania oceniające wpływ aromaterapii lawendą na człowieka, doszukując się zastosowań w medycynie. Z tego względu sprawdzano jak zadziała w takich sytuacjach jak np. przygotowanie do operacji lub zabiegu chirurgicznego. Zmiana subiektywnie ocenianego stresu przed i zabiegu była dość subtelna, ponieważ średnio wynosiła lekko ponad 10%, natomiast zmniejszenie poziomu kortyzolu było już bardzo wyraźne, ponieważ osiągnęło prawie 70%.
W innym badaniu zauważono, że regularna inhalacja zapachu lawendy przez 2 tygodnie u matek na krótko po porodzie pozwalała poprawić nastrój i zredukować lęki, które wynikają nie tylko z drastycznej zmiany sytuacji życiowej, ale i z perturbacji hormonalnych. Tak więc poza działaniem relaksująco-nasennym, olejek lawendowy może skutecznie umilić też czas połogu oraz zredukować objawy silnego, doraźnego stresu.
Jaśmin
Aromat jaśminu również jest bardzo przyjemny, choć może nie jest wybierany najczęściej, być może ze względu na nieco wyższą cenę w stosunku do topowych olejków eterycznych. Olejek jaśminowy, w szczególności gdy jest wykorzystywany do masażu, pobudza współczulny układ nerwowy, poprawiając nastrój i zwiększając poziom energii i wigoru. Bardzo dobrze sprawdza się w mieszankach dziennych, w pomieszczeniach takich jak salon lub biuro.
Rozmaryn
Ten zapach jest jednym z tych energetyzujących, dobrze sprawdzających się w ciągu dnia, gdy potrzebujemy motywacji i świeżości umysłu. Eksperymenty przeprowadzane przez naukowców pokazują, że składniki aktywne z rozmarynu stymulują układ nerwowy, a nawet lekko hamują acetylocholinoesterazę, co sprzyja poprawie pamięci i koncentracji. W badaniach EEG widać, że woń rozmarynu wpływa na nasilenie fal beta i jednoczesne osłabienie fal alfa, co jest profilem typowym dla stanu czujności. Z innych parametrów notowano wzrost tętna, ciśnienia i przyspieszenie oddechu, natomiast subiektywne oceny badanych wskazywały na mniejsze zmęczenie i większe poczucie witalności.
Mięta pieprzowa
Mięta działa energetyzująco, oraz co ciekawe, aromaterapia z jej użyciem ma udokumentowane działanie prosportowe. W różnych próbach określających wpływ inhalacji olejkiem miętowym na kondycję sportową, notowano mniejszy lub większy wzrost parametrów wysiłkowych. Mięta pieprzowa świetnie nadaje się też jako zapach do pracy umysłowej, ponieważ zmniejsza zmęczenie oraz poprawia funkcje pamięciowe.
Źródła:
- Seyed Abedin Hosseini et al. “Effect of lavender essence inhalation on the level of anxiety and blood cortisol in candidates for open-heart surgery” Iran J Nurs Midwifery Res. 2016 Jul-Aug; 21(4): 397–401.
- Maryam Kianpour et al. “Effect of lavender scent inhalation on prevention of stress, anxiety and depression in the postpartum period” Iran J Nurs Midwifery Res. 2016 Mar-Apr; 21(2): 197–201.
- Tapanee Hongratanaworakit „Stimulating Effect of Aromatherapy Massage With Jasmine Oil” Nat Prod Commun. 2010 Jan;5(1):157-62.
- Winai Sayorwan et al. „Effects of Inhaled Rosemary Oil on Subjective Feelings and Activities of the Nervous System” Sci Pharm. 2013 Apr-Jun; 81(2): 531–542.
- Mark Moss et al. „Modulation of Cognitive Performance and Mood by Aromas of Peppermint and Ylang-Ylang” Int J Neurosci. 2008 Jan;118(1):59-77.
