Na rynku suplementacyjnym jest wiele produktów o bardzo kontrowersyjnej reputacji, a jednym z popularniejszych jest GABA. Z założenia suplementy dostarczające nam GABA mają przyczyniać się do lepszego snu, redukcji stresu, poprawy nastroju, a także na poprawę wyników sportowych, między innymi przez wpływ na większe wyrzuty zbawiennego hormonu wzrostu. Wśród konsumentów jednak stosunek do preparatów GABA jest mocno sceptyczny, a ów sceptycyzm oparty jest na przekonaniu, że GABA nie może wywołać tych wszystkich efektów z jednego, prostego powodu – nie jest w stanie przedostać się z krwi do mózgu.
Czy GABA przekracza barierę krew-mózg?
Weź pod lupę ten suplementacyjny dogmat i oceńmy, czy jest w 100% prawdziwy. Otóż bez wątpienia faktem jest, że GABA z krwi do mózgu nie może przedostawać się z wysoką intensywnością, co jest swego rodzaju mechanizmem ochronnym, by nie dopuścić do nadmiernego zahamowania czynności neuronów. Ale czy na pewno ten transport nie zachodzi wcale?? No właśnie… dość solidną przesłanką, by temu zaprzeczyć było odkrycie w barierze krew-mózg cząsteczek, które stanowią transportery dla kwasu gamma-aminomasłowego, co z wysokim prawdopodobieństwem wskazuje, że jakiś transport jednak musi zachodzić. Ale same transportery nie oznaczają jeszcze transportu do mózgu, gdyż transport równie dobrze może odbywać się w drugą stronę. I tak też się dzieje – GABA jest dość intensywnie „wypompowywany” z mózgu ze względu na aspekt już wspomniany, czyli ochronę przed nadmiernym hamowaniem. Przeprowadzono jednak szczegółowe analizy, z których wynikało, że (co ciekawe) transport zachodzi jednak w obie strony… ale nie z tą samą intensywnością. A konkretniej, transport do mózgu jest aż 16-krotnie mniej efektywny, niż z mózgu do krwi.
Wiemy już, że może nie super efektywnie, ale jakoś tam jednak GABA transportowana do mózgu jest. Wyciągnąć możemy wniosek, że bariera krew-mózg w tym przypadku nie jest nieprzepuszczalną tamą, a bardziej filtrem, który ogranicza napływ do mózgu. By zachować pełną precyzję należałoby zadać sobie też pytanie: czy GABA zawsze transportowana jest z tą samą intensywnością? Okazuje się, że i tutaj są niespodzianki. Otóż są pewne czynniki, które wpływają na poziom przepuszczalności bariery krew-mózg dla kwasu gamma-aminomasłowego. Najbardziej doniosłym z tych czynników jest poziom tlenku azotu. Jest większa ilość oznacza większą przepuszczalność. Dobrze obrazują te eksperymenty, w których zastosowanie samej argininy (aminokwas będący prekursorem dla tlenku azotu) powodowało większy wzrost stężenia GABA w mózgu, niż przy podaniu GABA! Zastosowanie argininy i GABA jednocześnie dawało natomiast największy, a w stosunku do samej GABA drastyczny wręcz wzrost efektywności. Tak więc macie już wskazówkę – gdy chcecie żeby suplementy z GABA działały, przyjmujcie je w parze z prekursorami tlenku azotu lub w momentach, gdzie jego poziom jest naturalnie wysoki, np. po treningu siłowym.
-
Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! -
Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN! -
Dodaj do koszyka
Tania wysyłka od 9,99 PLN!
Warto też pamiętać, że jest jeszcze druga strona, a więc czynniki hamujące przyswajalność GABA. Tutaj najbardziej obawiamy się hamującego wpływu beta-alaniny, która blokuje wychwyt GABA. Może to być też wskazówka, dlaczego u niektórych beta-alanina zmniejsza uczucie zmęczenia. Betaina bezwodna i tauryna również mogą trochę osłabiać działanie GABA. Wszystkie z tych trzech składników często widujemy w preparatach przedtreningowych, tak więc pomimo tego, że zazwyczaj są też źródłem argininy, to wcale nie muszą dobrze współgrać z GABA.
Na zwieńczenie tego dla wielu osób zaskakującego wpisu dodamy, że… GABA wcale nie musi docierać do mózgu, że w jakiś sposób zadziałała. Wszak wiemy, że jest to neuroprzekaźnik działający ogólnoustrojowo i ma swoje receptory rozlokowane praktycznie w całym ciele, w tym w jelitach, trzustce, sercu i mięśniach, więc nawet jeśli wcale do mózgu nie dotrze, to jakiś efekt wywoła. Spekulowany jest też dość intensywnie wpływ GABA na funkcjonowanie mikrobiomu, co w sposób pośredni miałoby ingerować w komunikację jelit z mózgiem, na linii nerwu błędnego, co może wywierać wpływ na psychikę nie tylko bez docierania do mózgu, a nawet bez wkraczania do krwiobiegu!
A Ty? Co sądzisz na temat suplementów z GABA? Podziel się opinią w komentarzu!
Takanaga H et al. „GAT2/BGT-1 as a system responsible for the transport of gamma-aminobutyric acid at the mouse blood-brain barrier.” J Cereb Blood Flow Metab. 2001 Oct;21(10):1232-9.
Kakee A et al. „Efflux of a suppressive neurotransmitter, GABA, across the blood-brain barrier.” J Neurochem. 2001 Oct;79(1):110-8.
Shyamaladevi N et al. „Evidence that nitric oxide production increases gamma-amino butyric acid permeability of blood-brain barrier.” Brain Res Bull. 2002 Jan 15;57(2):231-6.
