Sen to jeden z filarów naszego zdrowia – zależy od niego prawie wszystko. Nastrój, motywacja do działania, pamięć, produkcja hormonów płciowych, podatność na infekcje – to tylko kilka czynników, których jest cała masa, na jakie wpływa sen.
Pomyśleć można, że taka rzecz, jak błonnik pokarmowy, to głównie element żywieniowy, który wpływa na zdrowie naszego układu pokarmowego. Ale ci, którzy wiedzą, jaką złożoną maszynerią jest ludzki organizm mogą doszukiwać się tu większej roli owego składnika pokarmowego. I tak, specyficzny błonnik zwany prebiotycznym może wpływać na jakość snu poprzez aktywację silnie aktywnych biologicznie cząsteczek lub metabolitów. Obrazuje to nowe badanie w tej materii i być może otwiera tym samym drogę do opracowania nowych sposobów na walkę z zaburzeniami snu.
Większość osób kojarzy probiotyki – przyjazne dla naszych jelit bakterie, które sprzyjają zdrowiu układu pokarmowego i można je spotkać w produktach spożywczych w nie wzbogacane, jak np. jogurty (należy zaznaczyć, że tych bakterii musi być odpowiednia ilość i konkretnych szczepów, aby miały realny wpływ na nasze zdrowie). W ostatnim czasie naukowcy zaczęli przyglądać się bardziej prebiotykom, czyli niestrawnym składnikom żywieniowym, które sprzyjają wzrostowi bakterii probiotycznych w naszych jelitach, gdyż służą im jako pokarm. Nie wszystkie włókna pokarmowe są prebiotykami, ale wiele produktów spożywczych jest w nie bogate, jak cebula, karczoch, por i niektóre produkty pełnoziarniste.
W ramach badania naukowego, badacze sprawdzili, co się będzie działo ze szczurami w kontekście zmian fizjologicznych, gdy zmagać się będą ze stresem i przy tym dostaną one karmę wzbogaconą w prebiotyk, lub też nie. Z poprzednich badań tych samych naukowców na temat wpływu prebiotyków na organizm ludzki wynikało, że osoby, które miały dietę bogatą w prebiotyki przesypiały noc z większym udziałem fazy NREM podczas snu (faza niezwiązana z szybkim ruchem oczu). W wyniku bodźca stresowego osoby te miały większy udział fazy REM podczas snu, co uważa się za kluczowe w przypadku powrotu do zdrowia po bodźcu stresowym.
Co do badania na szczurach – gdy w ich diecie zabrakło prebiotyków, w ich organizmach zachodziło niezdrowe spłaszczenie wahania temperatury ciała oraz dochodziło do spadku różnorodności flory jelitowej – gdzie już w poprzednich badaniach zaobserwowano, że większa różnorodność skorelowana jest z lepszym stanem zdrowia, jak np. odporność na choroby. Szczury, które w karmie miały dodatek prebiotyków nie miały wyżej wspomnianych objawów. To badanie pokazuje, jak ważne są prebiotyki dla unikania negatywnych dla zdrowia skutków stresu.
Jak sami badacze komentują swoje obserwacje – prebiotyki w diecie pomagają promować odporność na stres, sprzyjają dobrej jakości snu, a także chronią mikrobiom jelitowy przed zakłóceniami. Wykorzystując technologię zwaną spektrometrią masową do analizy próbek kału szczurów, naukowcy zmierzyli metabolity lub bioaktywne cząsteczki wytwarzane przez bakterie jelitowe podczas rozkładu części pokarmowych. Odkryli, że szczury na diecie prebiotycznej miały zasadniczo inny profil metabolitów. Szczury te miały więcej kwasów tłuszczowych, cukrów, hormonów i wielu innych substancji, które poprzez szlaki sygnałowe jelit mogą wpływać na organizm. Profil tych substancji wyglądał również inaczej po przebytym stresie. Na przykład szczury na standardowej diecie miały znaczne skoki w prekursorze allopregnenolonu i sterydach ketonowych, potencjalnie zaburzających sen, gdzie u szczurów na diecie prebiotycznej takich skoków nie było.
Prebiotyczny błonnik pokarmowy jest zdrowym składnikiem diety, lecz nie jest pewne czy podawanie po prostu bogatej w niego żywności może promować sen. Szczurom podawano bardzo duże dawki czterech specyficznych prebiotyków, w tym: galaktooligosacharydów, które są obecne w soczewicy i kapuście; polidekstroza (PDX) – dodatek do żywności zatwierdzony przez FDA, często stosowany jako środek słodzący; laktoferyna, znaleziona w mleku matki; a także globularne białko tłuszczu mleka, bogate w produkty mleczne. Jak twierdzą naukowcy, w celu wystąpienia senności trzeba by zjeść duże ilości takich produktów, jak kapusta czy soczewica.
Suplementy prebiotyczne występują już dość często na półkach sklepowych, ale warto pamiętać, że naturalne produkty również są doskonałym źródłem tego składnika pokarmowego. Co więcej, wysokoskoncentrowane produkty prebiotyczne mogą potencjalnie mieć negatywny wpływ na niektóre osoby, gdyż jak sami autorzy badania twierdzą, są to potężne związki o działaniu neuroaktywnym i należy zachować pewną ostrożność przy ich stosowaniu.
Badacze twierdzą, że prebiotyki mogą być nowym sposobem na walkę z zaburzeniami snu i być alternatywą w przyszłości dla osób, które z jakiegoś powodu nie chcą lub nie mogą stosować leków nasennych. Twierdzą również, że związki te dodatkowo wspierają prawidłowy sen przez ułatwianie radzenia sobie organizmowi ze stresem.
PRODUKTY SPOŻYWCZE OBFITE W PREBIOTYKI:
– korzeń cykorii (47% masy to inulina)
– cebula (6% masy to FOS)
– kapusta
– czosnek (17%)
– por (16% to inulina)
– zielone banany (bogate w skrobię oporną)
– jęczmień (3-8% beta-glukanów)
– płatki owsiane oraz otręby (źródło beta-glukanów)
– pieczarki (beta-glukany)
– jabłka (pektyny)
– kakao
– siemię lniane
– nasiona chia
– otręby pszenne
Referencje:
1. Thompson RS […] „Dietary prebiotics alter novel microbial dependent fecal metabolites that improve sleep” Sci Rep. 2020 Mar 2;10(1):3848
2. https://ndnr.com/gastrointestinal/lactoferrin-a-balanced-prebiotic-in-the-treatment-of-dysbiosis/
